Coronatijden. Vanzelfsprekendheden en structuren vallen weg of worden in vraag gesteld. Chaos en verwarring regeren en laten bij mensen heel wat zaken uit hun on(der)bewuste naar boven drijven: angsten, patronen, weerstanden, gedachten en gevoelens over zichzelf of anderen. Het vraagt heel wat moed om deze kwetsbaarheden onder ogen te zien.
Wanneer er bij mensen in ‘precorona’-tijden al wat perfectionistische trekjes kiemden, is de corona crisis de meest vruchtbare bodem om deze trekjes te laten groeien en bloeien. Terwijl de positieve kanten van perfectionisme zoals plannen, organiseren, structuur brengen, doelen stellen, een vluchtig gevoel van comfort geven omdat ze de situatie onder controle lijken te houden, is er – voor degenen die eerlijk durven te zijn tegen zichzelf – ook een schaduwzijde zoals:
- Scherpe zelfkritiek en twijfels over jezelf: doe ik wel genoeg? Doe ik het wel goed genoeg?
- Piekergedachten over bv. hoe je alles rond gaat krijgen
- Overbezorgdheden over de gezondheid van jezelf en dierbaren
- De grenzen van je lichaam en geest overschrijden wanneer je bv. als ouder werk, opvang van je kinderen en lesgeven moet combineren
- Jezelf onrealistische doelen opleggen en daar dan te strikt mee omgaan door bv. als ouder ook nog eens van jezelf verwachten dat je huis perfect in orde is.
- Niet weten wat je nu zélf nodig hebt: in plaats van te gaan voelen wat je zelf nodig hebt, adviezen consumeren over wat jij nodig zou kunnen hebben. Meer waarde hechten aan deze adviezen dan aan je eigen wijsheid
Deze zaken zorgen ervoor dat je verkrampt en dat je spanning, stress en druk ervaart. Dat heeft als risico dat je een verlaagde immuniteit krijgt en dat is natuurlijk net niet wat we kunnen gebruiken deze tijden.
Tips om beter om te gaan met perfectionisme
Hoe ga je hier dan wel mee om? Ik geef je graag enkele tips:
- Erken je gevoelens en geef ze ruimte. Wanneer je deze gevoelens probeert te negeren of weg te duwen, zullen ze zich in de toekomst nog vaak tonen op de meest ongepaste momenten. Wanneer je ze voldoende ruimte geeft door er bv. over te praten, zullen ze op een gegeven moment verdwijnen. Dus als je angst voelt, verdriet, kwaadheid, vermoeidheid, is dat allemaal oké.
- Neem jezelf elke ochtend voor om mild te zijn voor jezelf en je omgeving.
- Kom uit je hoofd en herstel het contact met je lichaam. Alleen dan kan je luisteren naar je lichaamssignalen. Beschouw je lichaam als bondgenoot die je vertelt wat je nodig hebt. Ga bijvoorbeeld op tijd slapen als je je moe voelt i.p.v. nog een pak chips te openen en voor tv te ploffen.
- Sta – vanuit een contact met je lichaam – stil bij wat je echt nodig hebt en koppel hier realistische doelen en acties aan. Doe dit voor de verschillende domeinen in je leven die jij belangrijk vindt. Misschien is het op een gegeven moment belangrijker om je sociale contacten te onderhouden dan je keuken te poetsen.
- Evalueer je doelen en actiepunten met iemand anders zodat die persoon je erop kan wijzen wanneer deze onrealistisch zijn. Leer je grenzen te stellen.
De weg vinden
Wees je als perfectionist bewust dat tijdens deze periode één van onze primaire behoeften bedreigd wordt, namelijk onze gezondheid. Je focus dient dus daarop te liggen. Voor perfectionisten is dit een uitnodiging om uit hun hoofd te komen, te vertragen en het contact met hun lijf te herstellen. Om van daaruit stil te staan bij wat ze echt nodig hebben – vanuit authenticiteit. Maar er is niet één weg die daar naar toe leidt. Wanneer je een weg vindt die je daarbij helpt en je door deze periode helpt, dan doe je het prima.
Weet dat je het goed doet. Weet dat je genoeg doet en weet dat je helemaal oké bent zoals je bent. En wanneer je perfectionistisch stemmetje de aandacht opnieuw opeist en je probeert wijs te maken dat het nú de moment is om je allerlei onrealistische doelen te gaan stellen dan snoer dat stemmetje de mond en vraag het maar om even te gaan rusten.
Ben jij een perfectionist?
Uit ons onderzoek blijkt dat ongezond perfectionisme de kans op burn-out vergroot. Bovendien kan je ongezond perfectionisme aanpakken en ombuigen tot gezond perfectionisme je. Dit kan je veerkracht een boost geven en waardoor ook de kans op burn-out sterk verminderd.
Twijfel je of je last hebt van perfectionisme? Doe dan zeker onze perfectionisme test en ontdek of je verdere stappen kan nemen om je perfectionisme onder controle te krijgen.